بنده

زندگی با تغییر یک «حرف» می‌شود بندگی؛ اینجا هم، محل همان «حرف» ...

بنده

زندگی با تغییر یک «حرف» می‌شود بندگی؛ اینجا هم، محل همان «حرف» ...

دنبال کنندگان: ‎+۱۰۰ نفر
بنده را دنبال کنید

وجود اطلاعات کامل برای هر دو طرف معامله یا تقارن اطلاعاتی

یکی از ویژگیهای یک بازار رقابت کامل، وجود اطلاعات کامل است؛ یعنی دو طرف معامله اطلاعات کامل و برابری نسبت به یکدیگر و محصول داشته باشند. امّا فراتر از آن در فقه اسلامی، معامله­‌ای که بر روی امر مجهولی صورت بگیرد، باطل است.[1] در واقع خریدار باید بداند که برای چه چیزی و با چه کیفیتی هزینه می­کند. با این حال بصورت طبیعی در مراقبتهای سلامت، پزشک نسبت به بیمار اطلاعات و دانش بیشتری در مورد تشخیص و معالجه بیماری دارد و بیمار نمی‌تواند از کیفیت خدماتی که دریافت کرده است مطمئن باشد. عدم تقارن اطلاعاتی در بازار کالاهای دست دوم، بازارهای بیمه و سرمایه نیز وجود دارند. بطور مثال خریدار یک اتومبیل دست دوم ممکن است پس از خرید متوجه شود که فریب خورده است و خودرویی با کیفیتی کمتر از حد مورد انتظارش خریداری کرده است. امّا یک بیمار ممکن است هیچ وقت نتواند این موضوع را متوجه شود.

تأثیر اطلاعات نامتقارن بر تقاضای القایی

به دلیل عدم تقارن اطلاعاتی در بخش سلامت، پزشک ممکن است با انگیزه‌ی سودجویی بخواهد مصرف خدمات درمانی (مانند دارو)، خدمات تشخیصی (مانند آزمایشها و رادیولوژی) یا تعداد ویزیت‌های خود را بطور غیر ضروری افزایش دهد که به این حالت، تقاضای القایی از جانب عرضه کننده (پزشک) می­گویند و بیمار به علّت نداشتن اطلاعات راهی به جز خرید خدمت از پزشک خود ندارد. در  شرایط فعلی جامعه‌ی ایران تنها مانع در ایجاد تقاضای القایی، پایبندی پزشک به اخلاق حرفه­‌ای است. همواره هزینه­‌های گزاف ناشی از تقاضای القایی پزشکان بر نظامهای سلامت از نگرانی‌های مدیران این حوزه بوده و است.

ایجاد تقارن اطلاعاتی راهکاری جهت کاهش تقاضای القایی

روشهای مختلفی برای جلوگیری از ایجاد تقاضای القایی مورد استفاده قرار می­گیرند که برای نمونه می‌توان به ارتباط بلند مدت بین خریدار و فروشنده (مانند پزشک خانواده)، نظارت تشکّل‌های حرفه­‌ای، الزامات مربوط به دریافت مجوز، تأیید صلاحیت و تضمین کیفیت اشاره کرد.[2] امّا همانطور که از منشأ این مشکل پیداست، یکی از بهترین راهکارها برای مقابله­‌ی ریشه­‌ای با این پدیده، گام برداشتن در جهت ایجاد تقارن اطلاعاتی است؛ بصورتی که اطلاعات بیشتری در اختیار بیمار قرار گیرد تا توانایی بیشتری برای انتخاب داشته باشد. از جمله این موارد می‌توان به انتشار عمومی اطلاعات مربوط به ارزیابی‌های صورت گرفته از کیفیت و هزینه­‌های خدمات ارائه شده توسط پزشکان و مراکز ارائه دهنده خدمات اشاره کرد. حتّی با کمک روش‌های برخط مانند استقرار «نسخه­‌ی الکترونیک» برای پزشکان و ارسال برخط اطلاعات مربوط به بیماری و نسخه­‌های ارائه شده به مراکز نظارتی نیز می­توان در جهت مقابله با این پدیده فعالیت کرد تا نظارت بر فعالیت پزشکان و ارائه دهندگان خدمت بصورت برخط، سریع و جامع انجام گیرد.

محدودیت در ارائه‌ی عمومی اطلاعات و راه حل آن

قابل ذکر است که طبق نظری دیگر، اطلاعات مربوط به تشخیص و درمان بیماری‌ها را نمی­توان بصورت عمومی در اختیار بیماران قرار داد، چرا که تشخیص‌ها و درمان­ها بر اساس افراد و موقعیت‌های متفاوت می­توانند متغیر باشند و ممکن است اطلاعات، بیماران را نسبت به تشخیص و درمان‌های غیرمتعارف بدبین کنند و پزشکان را محدود نمایند. حتّی ممکن است در مواردی که به تشخیص پزشک بیمار نیازمند دریافت خدمت نیست، بیمار با تشخیص خودش خدمت را تقاضا کند (تقاضای القایی از جانب مصرف کننده). در واقع وجود اطلاعات، خود منجر به ایجاد تقاضای غیر ضروری می‌شود. بنابراین با وجودی که ارائه مستقیم اطلاعات تخصصی تشخیصی و درمانی به عموم مردم گزینه مناسبی نیست، امّا ارائه اطلاعات مربوط به کیفیت خدمات ارائه شده توسط پزشکان می­تواند در انتخاب پزشک مناسب و اعتماد بیشتر به پزشک معالج و حتّی ایجاد فضای رقابتی بین پزشکان گزینه مناسب­‌تری باشد.


منابع

  1. شهید مرتضی مطهری، مسئله ربا و بانک و مسئله بیمه، انتشارات صدرا، چاپ 23، آبان 93، ص 128 
  2. دکتر محسن مهرآرا، اقتصاد سلامت، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، بهار 87، ص 41 - 46 

کلمات کلیدی:

شفافیت

نظام سلامت

نظر شما چیست؟

تا کنون ۸ نظر ثبت شده است
بسیار عالی. استفاده کردم.

ممنون :)

سلام برادر.این مطلب را اگر خواستین ضمیمه مطلبتان کنین.

تقاضای القایی منجر به رشد غیرقابل کنترل هزینه ها، تحمیل هزینه های غیرضروری و فشار مضاعف مالی بر سازمان های بیمه گر می شود. یکی دیگر از پیامدهای اقتصادی، افزایش بدهی سازمان های بیمه گر است. چرا که منابع محدود این سازمان ها قادر به پوشش تقاضاهای رو به افزایش خدمات نمی باشد، در نتیجه بدهی بیمه ها به بیمارستان ها و سایر بخش های سلامت افزایش پیدا می کند. حتی ممکن است این بدهی باعث شود سازمان های بیمه گر بخشی از قردادهای خود را لغو کنند. از طرفی تقاضای القایی منجر به پایین نگه داشتن و غیرواقعی شدن تعرفه ها نیز می شود.

تقاضای القایی منجر به گسترش روش های درمانی غیر معمول می شود. در این روش های غیرمعمول زمینه بروز کلاهبرداری بوجود می آید. از طرفی تقاضای القایی موجب برهم خوردن عدالت در سلامت است چرا که درمان مطابق نیاز واقعی بیمار ارایه نمی شود.

پیامدهای اقتصادی ناشی از تقاضای القایی برای سیستم سلامت هم بسیار مهم می باشند. افزایش بار هزینه ها ناشی از القای خدمات غیر ضروری منجر به کاهش سهم پرداختی در سایر بخش های سلامت به خصوص بهداشت و پیشگیری می شود. استفاده گسترده و بدون اندیکاسیون از داروها و تجهیزات وارداتی هم منجر به از دست رفتن ارز کشور می شود. افزایش هزینه های درمانی و تشخیصی و به عبارت بهتر هزینه سازی در بخش درمان و تشخیص از پیامدهای چشمگیر تقاضای القایی است. حتی تقاضای القایی منجر به افزایش هزینه هر بار خدمت می شود. چرا که مجموعه خدمات ارایه شده در هر بار مراجعه افزایش یافته است. هزینه های سنگین در بخش پاراکلینیک به خوبی قابل لمس است که با درخواست های غیرضروری سهم بالایی در افزایش هزینه ها دارند. بخش دارو هم از این موضوع مستثنا نیست و مقدار زیادی از منابع با افزایش تقاضای القایی به بخش دارو تخصیص داده شده است.

بخش دیگر از چالش هایی که در سیستم سلامت به علت تقاضای القایی به وقوع می پیوندد، چالش های دسترسی است. تقاضای القایی ممکن است موانعی برای دسترسی مردم به خدمات سلامت فراهم کند. حتی تقاضای القایی منجر به نادیده گرفتن خدمات اصلی می شود چرا که با افزایش هزینه ها، ممکن است سیستم سلامت بعضی از خدمات را از اولویت خود خارج کند.

تقاضای القایی از طرفی منجر به تخصیص نادرست منابع می شود و باعث می شود به جای کاربرد منابع برای بیماران واقعی، برای کسانی مصرف شود که نیاز واقعی به خدمات ندارند. در اثر تقاضای القایی، کارایی در تخصیص منابع ملّی خدشه دار می شود. حتی اگر هزینه را بیمار پرداخت کند. درآمد ملّی به طریق هزینه اثربخش تخصیص داده نشده است.

در رابطه با چالش های به وجود آمده برای بیمار نشان می دهدکه نگرانی بیمار بدون علت واقعی نوعی آسیب اجتماعی برای بیمار ایجاد می کند که کیفیت زندگی بیمار را کاهش می دهد. از طرفی سردرگمی بیمار به واسطه خدمات نادرست از پیامدهای اجتماعی این موضوع است. مشکلات خانوادگی هم بخشی از پیامدهای اجتماعی است که ممکن است خانواده بیمار به علت بار هزینه ای و روحی ناشی از القاهای غیر ضروری خدمات دچار آن شوند. مختل شدن روند زندگی عادی فرد هم از دیگر پیامدهای اجتماعی است. فرد با دریافت خدمات کاذب ممکن است در چرخه ای از خدمات درگیر شود که باید برای آن هزینه های پولی و زمانی زیادی پرداخت کنند که در نهایت به جز عوارض درمان برای بیمار چیزی به ارمغان نمی آورد. بخشی دیگر از چالش هایی که برای بیمار اتفاق می افتد، چالش های فرهنگی است. انگشت نما شدن به علت درمان های اشتباه در جامعه مصداقی از همین نوع چالش است.

وقتی تقاضا برای خدمات افزایش پیدا کند، به دنبال آن، هزینه ها نیز زیاد می شود که در نهایت بار مالی هزینه های بر دوش مردم تحمیل می شود و سهم پرداخت از جیب افزایش پیدا می کند. حتی ممکن است این موضوع تا هزینه های کمرشکن نیز ادامه داشته باشد و بیماران را به زیر خط فقر بکشاند. یکی از هزینه های غیر ملموسی که بیمار بایستی پرداخت کند، اتلاف زمان و عمر ارزشمند خود در خدمات غیر ضروری است. در این مسیر خانواده های بیماران مجبور می شوند درآمد خود را به هزینه های غیر ضروری سلامت تخصیص دهند.

بخش مهمی از مشکلات ایجاد شده برای بیمار عوارض درمانی است که ممکن است جسم یا روان بیمار را تحت تاثیر خود قرار دهد. حتی ایجاد درد برای بیمار هم مصداقی از عوارض درمانی است. تقاضای القایی گاهی موجب تشخیص دیررس بیماری واقعی هم می شود. عوارض داروهای مصرفی نیز بسیار چشمگیر است که امروزه در مصرف بی رویه کورتون ها و مسکن ها دیده می شود. حتی مقاومت های دارویی در اثر مصرف بیش از حد نیز به عنوان یک عارضه مطرح است.



سلام برادر. خیلی ممنون از توضیحاتت. انشالله سر فرصت اضافه میکنم :)
  • ...:: ایمان ::...
  • سلام.

    احسنت. اطلاعی در مورد این داری که آیا در کشورهای دیگه، این راهکارها رو اجرایی کرده ن یا نه؟


    سلام برادر
    یک مورد مشابه در مورد هزینه های خدمات توی امریکا هست که میتونی از سایت شفافیت برای ایران به آدرس زیر ببینی:
    http://transparency4iran.ir/post/135
    سلام با مطلبی تحت عنوان"آیا تحصن نیروهای انقلابی کار درستی است؟" به روز هستم. از نظرت خوشحال میشم استفاده کنم.
    http://moslem6868.blogfa.com/post-106.aspx
    سلام علیکم. با مطلبی تحت عنوان" راه حل این بحران چیست؟" به روز هستم.

    سلام ویسایت خوبی دارید به ما هم سر بزنید خوشحال میشیم
  • محمدرضا توکلی
  • سلام با مطلبی تحت عنوان "درباره هیئت یادگاران امام(فرزندان شاهد) مسجد دانشگاه اصفهان" به روزم. خوشحال میشم سر بزنین.
    سلام
     مطلب خیلی خوبی بود مرسی عزیز
    ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
    شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
    <b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
    تجدید کد امنیتی