مطالعه‌ی تطبیقی نظام بیمه‌ی مدرن با نظام بیمه‌ی مبتنی بر اسلام

یکی از چالشهای نظام سلامت ایران مسئله‌ی بیمه است که با توجه به مانور طرح تحول سلامت در دولت یازدهم، مسئله‌ی بیمه برجسته شده است و فرصت مناسبی برای پرداختن به آن محسوب می­شود. علاوه بر این، مسئله‌­ی بیمه و مدل جایگزین اسلام همواره از دغدغه­‌های متفکرین اسلامی بوده است که می­توان راهکارهای ایشان را بررسی و از نکات مثبت آنها استفاده کرد.

در مطالعه‌­ی مدل­های بیمه سلامت با مدل بیمه­‌ی آلمان معروف به مدل بیسمارک مواجه می­شویم که بخشی از آن در ایران به صورت بیمه­‌ی تأمین اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است. مهم­ترین نکته در مورد بیمه­‌ی اجتماعی سلامت یا مدل بیسمارک آن است که پرداخت کنندگان در این مدل، حقّ بیمه را به عنوان سرمایه‌­گذاری برای روز مبادای خود به حساب نمی‌­آورند بلکه آن را صدقه­‌ای برای درمان بیماران نیازمند می­‌پندارند تا دیگران نیز در روز نیاز به آنها کمک کنند (یعنی دقیقاً برخلاف همان چیزی که واژ‌‌ه‌­ی «بیم» معنا می­دهد) و این نوع نگاه و فرهنگ در شکل­گیری بیمه‌­ی اجتماعی بسیار شبیه به نگاه اسلام به مسئله‌­ی زکات و صدقه است و درست برخلاف نگاه سرمایه­گرایی در مورد ترس از آینده­‌ی خود می­‌باشد؛ چه اینکه ترس از آینده از آینده‌­ی جهان و بشریت در سینمای هالیوود گرفته تا ترس از نابودی و فنا در نگاه فردی و فلسفی به انسان فانی در تار و پود اندیشه‌­ی سرمایه­‌گرای لیبرالی ریشه دوانیده است. از این منظر می­توان با اقتباس فرهنگ و نگاه آلمانی نسبت به مسئله­‌ی بیمه‌­ی اجتماعی به سمت مسئله­‌ی زکات و صدقه در اسلام رفت و مبانی وزارت زکات را مورد سنجش قرار داد.

---

پی نوشت: متن فوق یکی از موضوعاتی است که بعنوان موضوع پایان نامه برای مقطع کارشناسی ارشد به نگارش در آورده‌ام.