با مباحث شکل گرفته پیرامون واکسن کرونا و تقاضای دوستانم برای یادداشت برخی نقدهایم پیرامون موضوع خواستم بعنوان دانشجوی سیاست و سلامت و با کمک همسر داروسازم خلاصهای از ایراداتم را ثبت نمایم.
- آیا تلفات کرونا در امریکا به معنای اثربخش نبودن واکسنهای این کشور است؟ خیر. زمانی ایمنی جمعی حاصل میشود که حدوداً حداقل 70 درصد جمعیت ایمن شده باشند. امریکا با مصرف نزدیک به 6 میلیون دز در صدر کشورهای مصرفکننده است ولی تا واکسناسیون 330 میلیون نفر فاصله زیادی باقی مانده.
- آیا کشورهای غربی واکسنهای خود را مصرف نمیکنند و در حال آزمایش آن روی کشورهای توسعهنیافته هستند؟ خیر، این خبر کذب است. در حال حاضر کشورهای ثروتمند همچون امریکا، چین، انگلیس، اسرائیل، امارات و ... بیشترین مصرف واکسن را داشتهاند و تقریبا کشورهای جهان سوم از دسترسی به واکسن محرومند. (برای مشاهده آمار به این پیوند مراجعه کنید)
- آیا واکسنهای غربی دارند آزمایش میشوند؟ خیر. واکسنهای بازار 3 فاز آزمایشی خویش را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند. با این حال در فاز مصرف در بازار نیز ممکن است همچنان مواردی از عوارض بلند مدت واکسن گزارش شود ولی این روال کاملاً علمی و منطقی است که همه داروها طی کردهاند. همچنان که واکسن ایرانی نیز در حال طی همین مسیر است و در فاز اول مطالعه قرار دارد.
- آیا واکسنهای غربی نیاز به آزمایش در ایران دارند؟! خیر! این واکسنها به میزان چند میلیون دز فروش رفتهاند و مصرف چند هزار مورد آن در ایران احتمالا اثر خاصی در مطالعات ندارد.
- آیا تولید واکسن لزوماً 10 سال طول میکشد؟ در قدیم چند دهه نیز طول کشیده است! ولی با تکنولوژی جدید، در شرایط بحرانی، با متدولوژیهای نوین و رقابت شدید 150 شرکت از چند کشور قدرتمند برای دستیابی به واکسن کرونا، عجیب نیست که یک فرایند عادی در شرایط فعلی ده برابر تسریع گردد. کما اینکه ایران نیز در مدت کوتاهی به نتایجی دستیافته است. بعلاوه مشارکت داوطلبانه گسترده مردم، آزمایش واکسن را بسیار تسریع میکند. در ایران ظرف 3 روز 30 هزار نفر داوطلب شدند. آنهایی که معتقدند باید 10 سال صبر کنیم عموماً درباره واکسن ایرانی چنین نظری ندارند و این تناقضگویی منشأ سیاسی این نظرات را روشنتر میکند.
- آیا حتی اگر واکسن یکدهم درصد عوارض داشته باشد میزان مرگ آن چند برابر کروناست؟ خیر! مگر تمام عوارض واکسن مرگ هستند؟ و مگر قرار است همه افراد همزمان تزریق کنند که عوارض واکسن مشخص نشود؟ تقریباً همهی داروها عوارض دارند! برای بررسی ایمنی داروها روشهای علمی وجود دارد و مهم میزان چربیدن منافع واکسن یا دارو بر عوارض آن است.
- آیا احتمال خرابکاری کشورها در واکسن وجود دارد؟ شاید! احتمال ظهور امام زمان در جمعه آتی نیز وجود دارد. آیا شواهدی هم برای آن وجود دارد؟ خیر!
- آیا اهدای تعدادی واکسن رایگان شرکتهای تجاری به کشور مشکوک نیست؟ نه لزوماً. چرا؟ چون ممکن است این کار را برای اهداف بازاریابی و تبلیغاتی انجام دهند.
- آیا کشورهای شرقی قابل اعتمادند؟ به همان اندازهی انگلیس و امریکا! به خصوص چین به اندازهای در فروش داروهای تقلبی و بیکیفیت بدسابقه است که تقریباً در سیاستهای کشور ورود داروی چینی منع میشود. بنابراین بنظر میرسد تمرکز صرف روی بیاعتمادی به انگلیس و امریکا دلایل سیاسی دیگری داشته باشد.
- چه دلایلی؟ احتمال عدم امکان ورود واکسن غربی به دلیل تحریمها، قیمت بالای واکسن غربی، تعصبات و خصومتهای سیاسی. بعلاوه تقریباً اکثر واکسنهای غربی تا سال آینده پیشفروش شدهاند و احتمال دسترسی ایران به این واکسنها ضعیف است. بنابراین به نظر میرسد گربه دستش به گوشت نمیرسد! علاوه بر اینها گروههای ذینفع متفاوتی ممکن است در حال پیگیری منافع خود باشند. تولیدکنندگان واکسن احتمالا مخالف واردات آن هستند. واردکنندگان چینی از واکسن غربی بدگویی میکنند و واردکنندگان غربی و احزاب سیاسی غربگرا از واکسن شرقی!
- آیا فایزر قبلاً تخلفاتی داشته است؟ بله! امّا کشف این تخلفات لزوماً بد نیست. نظارتی که روی این شرکتها وجود دارد میتواند منجر به کشف تخلفات و جرایمی برای این شرکتها شود و البته آنها در دفعات بعدی خواهند دانست که تحت نظر هستند و ممکن است جریمه شوند. اگر گزارشی از تخلفات شرکتهای ایرانی یا سایر کشورها وجود ندارد لزوماً به معنای سالم بودن آنها نیست بلکه به معنای عدم وجود نظارت کافی میتواند باشد. چه بسا نظارت سنگینی که بر شرکتهای بزرگ وجود دارد اعتماد به آنها را بیشتر کرده و احتمال خطای آنها را کاهش میدهد.
- آیا این دفعه اولی است که چنین مواضعی درباره کرونا گرفته میشود و دفعات پیش همیشه به کارشناسان واگذار میشده است؟ خیر. مواضع مشابهی نیز وجود داشته است. برای مثال در یک موضعگیری کرونا به نوعی پروپاگاندا برای کمرنگ کردن انتخابات مجلس ایران و در موضع دیگری این ویروس دستساخته و برای آسیب رساندن به ایران معرفی شده بود که میتواند نشان از وجود بدنهای از مدیران و مشاوران نامناسب در سطوح عالی حاکمیت داشته باشد.
- چه باید کرد؟ ابتدا باید از نظرات شبه علمی مخرب دوری جست. مردم خودبخود از هر نوع واکسن جدید واهمه خواهند داشت امّا درست در زمانی که همهی دنیا در حال اقناع مردم برای تزریق واکسن هستند، ترساندن بیمورد مردم با اخبار کذب حرکت هوشمندانهای نیست. امکان واردات واکسن مسئلهی مهمی است. در صورت عدم امکان تهیه برخی واکسنها باید راههای جایگزین به مرور آزمایش شوند. در صورت وجود نگرانی از خطرات و عوارض احتمالی، واکسیناسیون به تدریج و ابتدا از طریق افراد داوطلب میتواند صورت بگیرد. این مسئله آنچنان پیچیده نیست که دستیابی به راهحل آن بسیار دشوار باشد. مهم وجود عزم و اراده علمی و منطقی به دور از احساسات سیاسی است.
- ۸
- شنبه, ۲۰ دی ۱۳۹۹، ۱۰:۳۰ ب.ظ
اگه مملکت دست من بود میدادم این مطلب شما رو روی همه دیوارا بنویسن. خلاصه و مفید و منطقی!
البته اظهارنظر اخیر اون فرد بد هم نشد. ایران به هر صورت از فایزر و مدرنا واکسن نمیخرید چه از باب هزینه چه از باب زیرساختهای نگهداری و تخصیص! ولی برای خیلی از مردم روشن شد ارزش جانشون چقدره و یک عده به ظاهر دانشمند و متخصص چقدر بیچاره و وابسته هستن!