پایین کشیدن اعتراضات!

View this post on Instagram

A post shared by Hossein Bouzarjomehri (@h_bouzarjomehri) on Nov 28, 2019 at 1:30pm PST

این عکس را امروز در خیابان شیخ بهایی گرفتم. یک ماشین شاسی بلند با پلاک بین‌المللی و البته پلاک معلولین! شیوه جالبی برای اعتراض است و من همانطور که در انتها میگویم، از این شیوه حمایت میکنم.

تنبیه مردم

شلوغ می‌کنید؟ اعتراض دارید؟ پس باید تنبیه شوید! اینترنت قطع! قطعی اینترنت ایران چیزی جز حرکت سریعتر به سمت کره‌ی شمالی شدن را به ذهن متبادر نمی‌کند. شاید البته شیلی! اقتصادی که دشمن مردم باشد جز با یک نیروی قهریه و فضای کاملاً بسته‌ی سیاسی به پیش نمی‌رود.

بد شدن، داستان ما می‌شود

سریال Breaking Bad داستان والتر، یک دانشمند شیمی، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل و انسان شریفی است که تحت یک حاکمیت و در یک جامعه‌ی بی‌شرف زندگی می‌کند! وی که عمر خود را صرف علم و دانش کرده و در یک مدرسه تدریس می‌کند، چون درامدش کفاف مخارج زندگی‌اش را نمی‌دهد شغل دوم خودش را اجباراً کار در یک کارواش انتخاب کرده است! تا اینکه سرطان ریه می‌گیرد.

اینستاگرام، از آلبوم تا وبلاگ

ساختارها رفتار ما را شکل می‌دهند. یکی از این ساختارها شبکه‌های اجتماعی‌اند. هر شبکه، ساختار (فرم) خاص خود را دارد و این ساختار به طرز جالبی محتوای آنرا تحت تأثیر قرار می‌دهد. مثلا توییتر ابتدا با ایده‌ی یک شبکه اجتماعی پیامکی شکل گرفت. اکنون دیگر پیامکی در کار نیست تقریبا، همه آنلاین شده‌اند. اما ساختار کوتاه و مینیمال‌نویسی باعث شده است توییتر هویت خاص خود را پیدا کند. برای مثال فضای توییتر حداقل برای دو کارکرد سیاسی و طنازی مهیاست که به زعم بنده محصول ساختار آن است.

وبلاگها هویت و حس و حال خود را داشتند.

گام دوم بنده

View this post on Instagram

A post shared by Hossein Bouzarjomehri (@bandegram) on Oct 22, 2019 at 12:53pm PDT

به این نطق کوین اسپیسی در بازی Call of Duty Advanced Warfare بسیار بسیار علاقمندم. خیلی مختصر، مفید و هنرمندانه همه آنچیزی که باید درباره ذات چیزی شبیه به سرمایه‌داری-فاشیسم بگوید را گفت!

بیم‌ها و امیدهای سیاست‌گذاری سلامت

1.

View this post on Instagram

A post shared by Hossein Bouzarjomehri (@bandegram) on Oct 18, 2019 at 8:10pm PDT

ساعت شش صبح روز اربعین است و بعد از یکی دو هفته کم‌خوابی و بی‌خوابی، دیشب را هم نخوابیدم و بالاخره فاز اولش را تمام کردم. من همیشه مشکل وقت داشتم. چه از زمان مدرسه و درس خواندن چه از آزمونها و کنکور و چه حالا موقع کار. همیشه روی دور کند کار میکنم. حالا که مقدار وقتم کم آمده است از کیفیت وقتم میزنم و به کمیت‌ش اضافه میکنم!

دانش برای فخر

هر قدر هم‌صحبتی با آدمای معمولی و‌ خوب حالمو خوب میکنه، همونقدر صحبت با آدمای مغرور و از خود راضی و خودبزرگ‌بین حالمو بد میکنه. مخصوصاً وقتی این آدمها ۴کلام چیزی هم بلد باشند. دانش برای این افراد ابزاری برای اثبات برتری خودشون و فخرفروشی است. اتفاقا من دقیقا به همین دلیل دوست ندارم خیلی «دانشمند» باشم و چیزهایی که بلدم رو به رخ دیگران بکشم. چون میدونم چیزی که من میدونم در مقابل چیزی که نمیدونم صفره.

حسرت‌های سی‌سالگی

حالا که سالهای پایانی دهه سوم زندگی‌ام را می‌گذرانم، باز می‌گردم و به گذشته می‌نگرم و از خود می‌پرسم در این سه دهه، حسرت چه چیزهایی را دارم؟ در واقع سؤال اصلی برعکس است. پرسش از این است که از چه چیز بیش از همه لذت برده‌ام؟ امّا این سؤال ممکن است گمراه‌کننده باشد از آن جهت که بسیاری از لذایذ دم‌دستی را متبادر می‌کند. امّا وقتی از خودم می‌پرسم چه کاری بود که می‌توانستم انجام دهم و ندادم و حسرت کدام یک بر دلم مانده است، دقیق و سر راست می‌روم سراغ همان چیزهایی که گویا بهترین لذت‌های زندگی‌ام نیز بوده‌اند یا می‌توانسته‌اند باشند.

حاکمیت ابتذال

1. هفته پیش داشتم در سایت دکتری دانشکده کار می‌کردم و به این می‌اندیشیدم که چند سال دکتری را با حقوق بخور نمیر دانشگاه بسازم و کار نکنم و در عوض تجربه‌ی یک فعالیت لذت‌بخش نسبتاً خالص علمی را داشته باشم و از زندگی لذت ببرم که شاید چنین فرصتی دیگر در طول عمرم به دست نیاید. در همین فکرها بودم که یادم آمد سال دیگر حلما باید برود مدرسه و اگر نتوانیم دولتی بفرستیمش یا نگذارند که بفرستیمش (!) باید خصوصی بگذاریم و هزینه‌هایش کمرشکن!
2. از طرف دیگر چند روز بعد از این فکرها و با آغاز کلاس‌ها دیدم که درس جالبی برای واحد «سیاست‌گذاری سلامت» گذاشته‌اند: دو واحد «کارآفرینی»! مسخره است که برای درس سیاستگذاری عمومی واحد کارآفرینی بگذارند. بخش عمومی وظیفه‌ی خودش را دارد و بخش تجاری و خصوصی وظیفه‌ی خود را. ما نه آن را داریم و نه این را و حالا که از بالا امر شده است که کارآفرینی چیز خوبی است (!)، در راستای دانشگاه‌های نسل سوم باید در همه رشته‌های تحصیلی دو واحد کارآفرینی اجباری گذاشته شود که در نتیجه برای رشته‌ی سیاست‌گذاری هم کارآفرینی گذاشته‌اند! همینقدر مبتذل! چیزی که احتمالاً‌ در هیچ کوریکلوم جهانی یافت نمی‌شود.

مدیر سرویس بهداشتی!

دستشویی‌های عمومی معمولاً یک مدیر دارند! این مدیر احتمالاً دم درب نشسته است و هزینه استفاده از سرویس را می‌گیرد. این مدیر دستشویی یک کار دیگر هم ممکن است بکند. مثلاً یکبار که آفتابه را برداشته‌اید و می‌خواهید داخل سرویس بهداشتی شوید، ممکن است صدایتان کند و بگوید آن آفتابه‌ای که برداشته‌اید را کنار بگذارید و آفتابه دیگری را بردارید! حال آنکه هرچه به آفتابه خودتان و دیگری توجه می‌کنید تفاوتش را در نمی‌یابید! احتمالاً واقعیت هم همین است که این دو آفتابه هیچ تفاوتی ندارند! پس چرا چنین رفتاری از مدیر سرویس بهداشتی سر می‌زند؟!

تنبیه برای همه، تشویق برای یکی

این یکی از شعارهای معروف نظامی‌هاست. آنرا اینطور توجیه میکنند که در یک عملیات نظامی، خطای یک نفر می‌تواند برای همه گران تمام شود، بنابراین تنبیه خطای یک نفر برای همه است! البته نمیدانم قسمت تشویق را چطور توجیه می‌کنند ولی بهرحال این توجیه برای من هیچوقت معقول نبوده است. اگر هدف از تنبیه، اصلاح رفتار نادرست است، با چنین نوعی از تنبیه بعید میدانم اصلاحی صورت بگیرد و اتفاقا برعکس، چیزی شبیه به لغزش به میانگین را حاصل می‌کند.

مردم در حال ترک قلعه هستند

من هیچوقت علاقه زیادی به بازی‌های کامپیوتری استراتژیک نداشتم؛ عمدتاً به دلیل اینکه معمولاً کند، کم هیجان و حوصله سر بر بودند! با این وجود به نظر می‌رسد کسانی که به مدیریت علاقمند هستند باید به اینگونه بازی‌ها نیز علاقمند باشند. حداقل در عمل کسانی که به مسائل مدیریت و سیاست علاقمندند اظهار می‌کنند که یا بازی‌ها را دوست ندارند یا نهایتاً بازی‌های استراتژیک را دوست دارند. امّا این مسئله می‌تواند صرفاً یک سوگیری بی‌جهت نیز باشد. بهرحال تنها بازی استراتژیکی که بنده دوست داشتم و آنرا تمام کردم بازی قلعه (stronghold) بود. اتفاقاً خیلی‌ها با این بازی نوستالژی دارند. دلیل علاقه‌ی من ساده بود: دوبله‌ی فارسی بانمک آن. عمدتاً با خواهر و برادرم می‌نشستیم پای بازی و ادای دوبله‌های با نمکش را در می‌آوردیم و می‌خندیدیم.

بسیج ملی کنترل فشار خون!

این دیگر از کجا پیدا شد؟ بسیج ملی کنترل فشار خون؟ نظام سلامت این مملکت آنقدر مشکل دارد که نگو و نپرس. آنوقت یکدفعه «بسیج ملی کنترل فشار خون»؟ آنقدر این اولویت سوسول‌گونه و تیتیش‌مامانی و نچسب است که وقتی دانشجوی پزشکی نخبه مملکت در دیدار دانشجویان با رهبری، از ایشان خواست که به این بسیج ملی بپیوندند و بصورت نمادین فشار خون خود را اندازه بگیرند، کسی در سالن باقی نماند که خنده مضحکه نکرده باشد.

در میان غول‌ها

امشب جلسه‌ای بود با دکتر رشیدیان درباره خطاهای رایج در سیاست‌گذاری. مطالب خوبی ارائه می‌کردند. در حین سخنرانی‌اش به این فکر رفتم که در میان این غول‌ها من چه جایگاهی خواهم داشت؟ من فکر نمی‌کنم هیچوقت بتوانم حداقل از نظر کمّی، به پای کسی مثل رشیدیان برسم. چه از نظر تعداد مقالات چه چیزهای مشابه دیگر. بخش مهمی از آن هم به مسئله توزیع نابرابر فرصت‌ها بر میگردد. یعنی حتی اگر بنده توانایی ذاتی‌اش را هم داشته باشم، احتمالا فرصت‌هایی که برای کسانی مثل رشیدیان پیش آمده را نخواهم داشت.

غروب اسکندریه

جای شما خالی، غروب زیبای دیروز را بر بلندای بام اسکندریه‌ی سنه‌ی ۴۰ قبل از میلاد مسیح گذراندم.

سشوار

صبح داشتم سشوار می‌کشیدم که به فکر رفتم. چه شد که سشوار بعنوان یک کالای اساسی در هر خانه جا پیدا کرد؟

بهداری

ایام نوروز فرصتی شد تا در حد چند دقیقه‌ای با دکتر یاحقی هم‌کلام شوم. از مدتی که درسم باقی مانده پرسید تا به خود رشته‌ام رسید و من فرصت را غنیمت شمردم و خواستم نظرش را درباره واژگان بهداشت و سلامت بدانم. گفتم که بهداشت الان معادل پیشگیری (prevention) شده است در صورتی که ابتدا این واژه روبروی Health گذاشته شده بود (برای مثال همچنان در نام «سازمان جهانی بهداشت» بهداشت روبروی Health قرار دارد) و ادامه دادم که «این واژه حیف شده است. واژه فارسی بود و زیبا. مثلا نام وزارتخانه پیش از انقلاب وزارت بهداری بوده است که مختصر و جامع بود.» خواستم ببینم نظرش چیست که او

بنده و یک تصمیم جدید!

اصل و اساس مدیریت تصمیم‌گیری است. اساس سیاست هم همین است. اساساً سیاسی شدن هم دقیقا در همین مرحله‌ی تصمیم‌گیری موضوعیت میابد. همه‌ی دعواها، منافع و تعارضات بر سر یک تصمیم نمود می‌یابند و منازعه می‌کنند. بگذریم. دوباره به یک تصمیم شخصی نسبتاً بزرگ رسیده‌م. خب، من دکتری قبول شده‌ام. حالا که چه؟ چه‌کار کنم؟ گام بعدی چیست؟ برای چه چیزی برنامه‌ریزی کنم؟

ما و تایتانیک

یادم می‌آید بچه که بودیم، فیلم تایتانیک تازه آمده بود و حکم فیلم‌های پورن را داشت! نمی‌شد اسمش را آورد! و من هم ندیدمش. تا همین دو هفته پیش که بالاخره توفیق شد و فیلم را دیدیم! خب فرهنگ سیال است! آنچه که آن روز اسمش را نمی‌شد آورد امروز شبکه‌ی تلویزیونی کیش هم می‌تواند نمایش دهد! فوقش چند صحنه‌ی آنرا می‌شود سانسور کرد و در سیمای ملی هم پخش کرد!

برای خدا،‌ با عشق

دین‌داران یکی از مهمترین دلایل خود را برای وجود خدا و ضرورت دین، هدف‌مندی جهان بیان می‌کنند همراه با این پرسش که «آیا امکان دارد این جهان بدون هدف به وجود آمده باشد؟» خیلی هم سر راست آدرس می‌دهند که هدف کمال انسان است و بهشت و وصال و معبود و فلان! من با این گزاره‌ها راضی نمی‌شوم چون آنها را نمی‌فهمم. خودم را هم گول نمی‌زنم.

روانشناسی و سرمایه‌داری

فیلم stonehearst asylum (تیمارستان استون‌هرست (که شاید عمداً یک حرف s را جابجا کرده و منظورش تیمارستانِ سنگ‌دلان بوده باشد)) را فرصت کردید ببینید. مرز جنون و عقلانیت را به چالش می‌کشد. فیلم روایتگر داستانی در سال 1899 است. یک نکته‌ی جالب فیلم آن بود که می‌گفت اکثر دیوانگانی که در تیمارستان نگهداری می‌شوند از خانواده‌های اعیان و اشراف هستند. چرا؟ زیرا خانواده‌ی آنها، آنها را نمی‌خواسته‌اند. مثلاً آنجا یک دختر زیبارو وجود داشت با یک اختلال کوچک: او هوس‌ران و عاشقِ روابط عاشقانه و جنسی بود (که شاید حتی اختلال هم نباشد). امّا خانواده‌ی ثروتمندِ او، وی را دیوانه تشخیص داده بودند چرا که مایه‌ی آبروریزی خانواده‌ی اشرافی آنها بوده است و از این رو وی را به تیمارستان سپرده‌اند و هزینه‌ی نگهداری‌ش را هم به تیمارستان می‌پرداختند. چه بسا اساساً تیمارستان‌ها بدین شیوه شکل گرفته باشند! باید تاریخ جنون را خواند.

لطفاً کمتر مراقب باشید

یک اتفاق جالب این است که افرادی که معمولاً در رانندگی دقت بسیار بیشتری می‌کنند در مواجهه با خطرات واکنش بدتری دارند. این قضیه را با نام بیش‌تمرکزی یا روانشناسی گیرکردن یاد می‌کنند. مثال رایج این قضیه در روانشناسی ورزش بررسی شده است، مثل فوتبال یا بسکتبال. برای مثال یک بازیکن بسیار خوب، ممکن است ضربه پنالتی را خراب کند. یک دلیل آن این است که روی ضربه‌ی پنالتی بیش از حد تمرکز یا گیر می‌کند! این فعالیت‌ها چنان پیش پا افتاده‌اند که ورزشکاران حرفه‌ای در انجام دادن خودکار آنها عملکرد بهتری دارند. شما هم می‌توانید آزمون کنید، دفعه‌ی بعد که از پله‌ها می‌دوید به حرکت پاهایتان فکر کنید! اگرچه شما در گام برداشتن روی پله‌ها حرفه‌ای هستید امّا با فکر کردن به آن کارآمدی‌تان بسیار کم خواهد شد.

تأملی در باب انقلاب جنسی

مستند «انقلاب جنسی» آقای شمقدری را شاید دیده‌اید. من مطالعات جنسی نداشته‌ام اما بنظرم یک تأملی در این مستند جا مانده بود. این مستند همه‌چیز را در همان سطح «جنسی» میبیند و تفسیر میکند و اصلاً توضیح نمیدهد چرا یک «انقلاب» برای یک امر جنسی رخ داده است؟ اصلا وجه تسمیه عبارت «انقلاب» بعنوان یک مفهوم سیاسی چیست؟

خداکشی

خطر لو دادن بخشی از سریال westworld

نیچه گفت خدا مرده است امّا ما نمیتوانیم نیچه را نفی نکنیم از آن رو که همچنان دست دخالت خدا را در زندگی خود احساس میکنیم. همچنان که انسان نمیتواند دست خدا را نادیده بگیرد، قصد کرده است دست او را از دنیا کوتاه کنند!

من و روانشناس، یهویی!

سال اول دانشگاه، یک آزمون سلامتی از دانشجویان می‌گیرند. حتی آزمون سلامتی کارشناسی را هم یادم هست. در خوابگاه کوی علوم پزشکی تهران. یک بخشش برایم جالب بود. بخش تست‌های روانشناسی. بخشی از سؤالاتش مرتبط با خودکشی بود. یادم می‌آید تست‌ها را جوری زدم که حساس نشوند. معمولی پر کردم رفت. در دوران کارشناسی ارشد باز همان آزمون را دادم. اما اینبار در بخش تستهای خودکشی کمی شیطنت کردم!

جراحی دردناک، برای مردم یا مسئولین؟

از مسئولین کم نشنیده‌ایم که اصلاح مملکت نیازمند جراحی است! مثلا جراحی اقتصادی! و شنیده‌ایم که این جراحی دردناک است! وقتی مسئولین در رسانه‌ها از درد این جراحی می‌گویند، به مردم اشاره دارند. نظر آنها این است که این جراحیِ لازم، برای مردم دردناک است. من با جراحی دردناک موافقم امّا

«مشکل سیستم» یا «مشکل مردم»؟

این نوشته در الف (و برخی از دیگر وبسایت‌ها) بازنشر شده است.

از یکی از اساتید که اتفاقا انسان شریفی است درباره موضوع رساله و مقاله مشورت می‌گرفتم و موضوعات مورد علاقه‌م، مانند شفافیت و تعارض منافع، را می‌گفتم امّا وی پیشنهاد می‌کرد که «به فکر حل مشکل باشم و مسائل سیستم فعلی را حل کنم چون برای این پژوهش‌ها «مشتری» وجود دارد و کاربردی هستند.»

قدرت سکوت

امروز یکی از اساتید داشت درباره قدرت یک دانش‌آموخته‌ی سیاست‌گذاری در جلسات سخن میگفت. از اینکه باید حرفهای سنجیده و پخته و علمی بزند و اینکه با دانش سخن گفتن یک منشأ قدرت است.

قمارباز

پارسال قمار کردم! برخی میگویند قمار، اصل زندگی است. قمار خیلی خوبی بود و احساس میکنم بردم. قمار یک بازی با مجموع صفر است! یعنی یک بازی برد-باخت! امّا بنده یک قمار برد-برد میشناسم. شاید تنها قمار برد-برد. بستگی دارد با چه کسی قمار کنی. وقتی با خدا قمار میکنی!

دوبار از یک سوراخ (2)

آنچه در ادامه می‌آید، نکات تکمیلی است در ادامه متن پیشین

---

یک نکته‌ی جالب دیگر درباره‌ی صحبت‌های پناهیان در شب عاشورا آنکه درست در شرایطی این صحبت‌ها را دارد انجام میدهد که کشور درگیر شوک ارزی است و مردم در حال تبدیل نقدینگی خود به دلار و سکه هستند تا ارزش پول خود را حفظ کنند یا سود کنند. یعنی دقیقا در شرایطی که حتی بازاری‌ها هم فیتیله کار و کاسبی خود را پایین کشیده‌اند و رفته‌اند در بازار ارز و سکه. در این شرایط نیاز است مردم را به آرامش دعوت کرد و آنها را به طمع نکردن و چشم‌پوشی از مال دنیا و پیگیری نکردنِ منافع شخصی و توجه به منافع جمعی فرا خواند. درست در چنین شرایطی پناهیان درست توصیه‌هایی برعکس می‌کند و مردم را به مال‌اندوزی و کوشیدن برای منافع شخصی سوق می‌دهد.

دوبار از یک سوراخ (1)

وزارت اوقاف از ما باشد... یک نفر هم وزیر اوقافش بکنیم، آن‌وقت ببینید که این‌طوری که الان دارد لوطی‌خور می‌شود، نخواهد شد... دست ما بدهید ببینید چه خواهد شد، آن‌وقت ببینید که ما با همین اوقاف این فقرا را غنی‌شان می‌کنیم... اجازه بدهید مالیات اسلامی را به آن‌طوری که اسلام با شمشیر می‌گرفت بگیریم از مردم، آن‌وقت ببینید دیگر یک فقیر باقی می‌ماند؟ (منبع)

مشخص است که این جملات برای قبل از انقلاب است امّا اولین بار که این جملات را میخواندم نمیدانستم گوینده‌ی آن کیست و با خود گفتم عجب جملات خام و نپخته‌ای است.

فهم نفهمیدن محرم

سالهای پیش منبرهای روضه را بیشتر از مرثیه‌ها و سینه‌زنی‌ها اهمیت می‌دادم. زیاد پیش می‌آمد که پس از سخنرانی مجلس را ترک می‌کردم. به این ترتیب مجالس را بر اساس سخنران‌هایش انتخاب می‌کردم. اما جدیداً برعکس شده‌ام. دیگر سخنرانی‌ها چیز جذاب و جدیدی برایم ندارند (یا کمتر دارند). البته قطعاً هنوز هم منبرهای خاص پیدا می‌شوند، امّا پیدا کردنشان آنقدر سخت هست که من نتوانم پیدا کنم. در مقابل، مرثیه‌ها بسیار برایم جذاب و گیرا شده‌اند. در آنها، برخلاف سخنرانی‌ها، دیگر عنصر تکراری بودن زیاد معنا ندارد، چه بسا موسیقی‌ها و شعرها و آهنگ‌هایی که برایمان بسیار تکراری هستند اما هر بار شنیدنشان ما را سیراب که نمی‌کند هیچ، تشنه‌تر هم می‌کند.

رویای لیندن‌لب

Ready Player One آخرین فیلم اسپیلبرگ است که به یکی از موضوعات مورد علاقه‌ی بنده می‌پردازد: جهان‌های مجازی. داستان حول یک بازی همه‌گیر به نام «اوئسیس» می‌چرخد که در واقع یک رویای دسته جمعی یا یک جهان مجازی است. مردم با کمک عینک، گجت، لباس و ابزارهای واقعیت مجازی وارد یک جهان مجازی یا رویای دسته‌جمعی یا یک جهان موازی میشوند و در جهان خودساخته بی‌وفقه بازی میکنند و تعاملات اجتماعی شکل میدهند. این فیلم به نظرم بیشترین تأثیر را از جهان مجازی موجود «Second Life» گرفته است و بر اساس آن ساخته شده است و من را یاد کتاب «بلوغ در زندگی دوم» انداخت که ترجمه کردیم ولی هنوز ناشری برای آن نیافته‌ایم.

تیپولوژی مدیران جمهوری اسلامی

• چندماهی را در نوجوانی یا جوانی در جبهه‌های جنگ سپری کرده
• با بازگشت از جبهه احساس عقب‌افتادگی شدیدی به وی دست داده
• لیسانس ناتمام خود را تمام می‌کند

نایم نیست

دیشب یکی از دوستان که در مرکز پژوهش‌های مجلس مشغول هستند گفتند که از آقای امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی (پسر عموی وزیر بهداشت و عضو هیئت رئیسه مجلس) پرسیدند چند درصد از نمایندگان مجلس اعتقاد دارند نظام رفتنی است؟ پاسخ دادند 70 درصد. باز پرسیدند حتی نمایندگان انقلابی هم؟ پاسخ دادند حتی 50 درصد از نمایندگان انقلابی! البته ذکر این نکته همین‌جا لازم است که خود آقای قاضی‌زاده هم خیلی علیه‌السلام نیستند و حرف ایشان ممکن است کاملاً پرت و پلا باشد امّا بهرحال حتماً رگه‌هایی از واقعیت را دارد.

شب قدر

آن روزها که خیلی بچه‌تر بودم پدر ما را به مراسم شب قدر مسجد محله می‌برد، چیزی نمی‌فهمیدم می‌خوابیدم تا موقع بازگشت به خانه. در دوران دبیرستان من برای رفتن به مراسم شب‌های قدر جلودار بودم. حتّی با دوچرخه، نصف شب یک سر شهر یزد را به سر دیگرش می‌دوختم که بروم امامزاده. برایم پدیده‌ی دوست‌داشتنی و جدیدی بود. در سال‌های دانشگاه با همسر بیشتر دانشگاه تهران می‌رفتیم. امّا دیگر حال و هوای شب‌های قدر را ندارم. برایم تکراری شده است.

سحر مهرابی

سحر مهرابی در دیدار دانشجویی رمضان رهبری نقدهایی قرائت کرد. رهبری در مجموع پاسخ به همه‌ی نقدها اینطور گفتند:

بنده از مسائل کشور مطلعم و گزارش‌ها را می‌خوانم؛ معتقدم در همه‌ی این آرمان‌ها که اسم آوردم پیشرفت کرده‌ایم. آن جوانی که می‌گوید وضع خیلی بد است، من احساسش را تأیید می‌کنم اما حرفش را مطلقاً [نه].

تلاش و نتیجه

یکی از ایده‌های اصلی سفرنامه‌ای که از عمره نوشتم و رابطه‌ای که بین تلاش بیهوده‌ای که بین صفا و مروه رخ می‌دهد و نتیجه‌ای که در پای زم‌زم حاصل می‌شود این بود که تلاش ما با نتیجه‌ی آن رابطه‌ی مستقیمی ندارد بلکه رابطه غیر مستقیم است. این چند وقت که دوباره درگیر کنکور بودم باز بیشتر به آن فکر می‌کردم. تلاش با یک واسطه‌ی مهم به نتیجه منتهی می‌شود و آن واسطه خواست خداست و بعضاً خواست خدا به گونه‌ای است که اصلاً آن نتیجه‌ای که برایش تلاش می‌کردیم را حاصل نمی‌کند بلکه یک نتیجه‌ی دیگر شاید بسیار متفاوت از آنچه مدنظر ماست حاصل کند. مثل تلاشی که برای به دست آوردن آب در صفا و مروه رخ می‌دهد امّا هیچ حاصل مستقیمی ندارد بلکه محصول آن در پای زم‌زم داده می‌شود. این نتیجه به گونه‌ای است که آدم حضور و واسطه‌گری خدا را کاملاً حس می‌کند و البته انسان باید بداند که اگر تلاش نمی‌کرد خدا هم آن نتیجه را نمی‌رساند. در زندگی روزمره شاید ما دنبال پول برویم و تلاشهای بی‌حاصل زیادی بکنیم امّا یکباره یک نتیجه‌ای از جای دیگری که فکرش را نمی‌کردیم حاصل شود (این مثال احتمالاً در زندگی همه‌ی ما رخ داده است). به زعم بنده آن نتیجه‌ای که از جای غیر قابل پیش‌بینی حاصل شده، بدون تلاشِ به ظاهر بیهوده‌ی ما رخ نمی‌داد.

درباره‌ی Arrival

مثل همه‌ی نقد و نظراتی که درباره‌ی فیلم‌ها می‌نویسم، این نوشته نیز یک نظر هنری نیست بلکه افکاری (بیشتر از منظر محتوایی فیلم) در ذهن یک مخاطب شاید معمولی است که به رشته‌ی تحریر در می‌آیند. فیلم سینمایی ورود (Arrival) با موضوع موجودات فضایی است امّا به نظر من حتی موجودات فضایی در این فیلم یک موضوع حاشیه‌ای است! چه اینکه آخر فیلم هم نمی‌فهمیم که چرا این موجودات فضایی به زمین آمدند و چرا یکباره ناپدید شدند؟ به نظر من مهمترین موضوع فیلم «زمان» است و شاید ادامه‌دهنده‌ی سنت غلطی است که اینتراستلار (interstellar) گذاشت. یکی از ایرادات علمی مهم اینتراستلار این بود که از نظر منطقی امکان ندارد انسان از آینده‌ی خود به گذشته‌ی خودش کمک کند در عین اینکه آن آینده ممکن نیست مگر اینکه آن کمک در گذشته رقم خورده باشد. سینماییِ ورود انگار می‌خواهد نقدها به اینتراستلار را توجیه کند و قصد دارد زمان را دایره‌ای، درهم، بدون تقدم و تأخر و بدون آغاز و پایان نشان دهد. در این فیلم نیز مانند اینتراستلار، شخص اوّل فیلم از آینده به گذشته‌ی خود کمک می‌رساند!

درباره‌‌ی لاتاری

بالاخره امروز لاتاری را دیدم. به نظرم فیلم خیلی خوبی بود. تا آنجایی که من می‌فهمم داستان خوب و جذاب، بازی‌های خوب و چیزهای خوب زیادی داشت. امّا از نظر محتوا: یک اینکه به نظرم رفتار نوشین باورپذیر نبود. وقتی امیرعلی روی یک ذره از موی نوشین که بیرون آمده غیرتی می‌شود و او هم عاشق امیرعلی است چطور با خودش فکر کرده می‌رود دبی مُدل می‌شود و بر می‌گردد ایران و دوباره با امیرعلی ادامه می‌دهد؟ بعد دختری که به قول امیرعلی تا مشهد تنها نرفته است چطور بدون تحقیق جرئت می‌کند تا دبی «تنها» برود آن هم برای کار مدلینگ؟

این جلسه واقعی است!

جلسه‌ی رسمی با حضور جمعی از متخصصین پزشکی و مسئولین رده بالای وزارت بهداشت آغاز می‌شود:

• رئیس جلسه: آقای دکتر، پیشرفت طرح پزشک خانواده تا چه مرحله‌ای رسیده؟
• نفر الف: طرح پیشرفت بسیار خوبی داشته و تقریبا به اکثر اهداف پیش‌بینی شده دست یافتیم. فقط در برخی محورها هنوز باید اقداماتی صورت بدیم که ...
• رئیس جلسه: ولی گزارش‌هایی که به دست ما می‌رسه مؤید حرف شما نیست. به نظر می‌رسه پیشرفت قابل قبولی نداشتیم.

مشورتی درباره تغییر قالب بلاگ بنده

سلام. این مطلب را برای مشورت با شما خوانندگان می‌نویسم.

قالب بلاگ را تغییر دادم به این دلیل که قالب وبلاگ بنده خیلی جهت‌دار بود. در واقع عمده افراد تازه‌وارد به وبلاگ بنده فکر می‌کردند این وبلاگ یک وبلاگ مذهبی به آن معنای متداول و معمولش است. در یک مورد یک خانم بعد از مدتی مطالعه‌ی وبلاگ و کانالم، در تلگرام به بنده پیام داد که «این چیزها چیست که می‌نویسید؟ من فکر کردم درباره‌ی بندگی می‌نویسید!»

از سری داستانهای ما و پزشکان

خلاصه بگم، خیلی فرصت ندارم بلند بنویسم و احتمالاً شما هم حوصله ندارید متن بلند بخونید. یک گزارشی با عنوان «تعارض منافع در نظام سلامت» برای گروه اقتصادی یک نهاد حاکمیتی نوشته‌ایم. چون موضوعش درباره نظام سلامت است گروه سلامت آنجا هم وارد شده و نظر داده. نظرش چه بوده؟ گفته چرا با ادبیات نظام سلامت ننوشتید!

کت‌آب کم جوی تشنگی آور به دست

این مطلب ادامه‌ی مطلبی است که پیش از آن در اینستاگرام گذاشتم.

کتاب خوب چی پیشنهاد می‌کنی؟ همینطور که این سؤال را از شما می‌پرسند پیش می‌آید که یک نفر از من هم بپرسد. به خصوص درباره‌ی مسائل نظام سلامت دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی و هم‌سنخ‌ها چنین سؤالی می‌پرسند. سؤال به نظرم خیلی گنگ است و ترجیح دادم یک بار جوابم را بنویسم. پاسخ سؤالی من این است که اصلاً چرا می‌خواهی کتاب بخوانی؟ راستش خودمانیم، من اصلا آدم دوستدار کتابی نیستم! از بچگی هم کتابخوان نبودم! هنوزم علاقه‌ای به کتاب ندارم! و هنوز هم نمی‌فهمم چرا کتاب خواندن به ذات خودش باید مدام توصیه شود؟

چند سؤال و فکت درباره‌ی مسئله‌ی حجاب

متنی از حسام سلامت در کانال تلگرام بازنشر کردم که بین دوستان محل بحث شد. متن این است:

قانونِ بدِ حجاب

قانون حجاب دست‌کم به ده دلیل یک قانون بد است: اول اینکه حجاب اجباری بنیان‌های محکمی حتی در خودِ قرآن و سنت ندارد؛ دوم اینکه مصداق بارز پایمال‌شدن حقوق اقلیت‌هاست (غیرمسلمانان، خارجی‌ها، دین‌ناباوران)؛ سوم اینکه اگر هم زمانی اجماعی درباره‌اش وجود داشت امروز دیگر چنین اجماعی در کار نیست؛

یک مایه‌ی لذت در حکمت

یکی از ویژگی‌های خوب پژوهشکده‌ی حکمت این است که گروه‌هایی در حوزه‌های گوناگون دارد؛ از جمله گروه‌های سیاسی، اقتصادی، آموزش عالی، اجتماعی، فرهنگی و حتی ریاضی؛ و دوستانی که مشغولند هر کدام در حوزه‌ی خود دقیق و اهل فن هستند. شاید مثالی از اینکه هرکدام حرفی برای گفتن دارند این باشد که عموماً آنها از طرف رادیو و تلویزیون یا دیگر مجامع رسمی بعنوان کارشناس برای نقد و بررسی مسائل دعوت می‌شوند. این تنوع علمی در پژوهشکده ممکن است معایب و دشواری‌هایی ایجاد کند، مثل اینکه مدیریت مجموعه را دشوار کند امّا الآن دوست دارم از مزایایش بنویسم. از اینکه خیلی ساده و دم‌دستی، سر سفره ناهار که می‌شود بسته به اتفاقات روز می‌توانی تحلیل‌های متنوع و البته دقیقی از اهل فن همان حوزه بشنوی و لذت ببری.

دعا کنید

وبلاگ تلاجن نوشته است:

یک بار چند سال پیش، وسط بحث با یک بنده خدایی در مورد یک جور بلاتکلیفی که الان اصلا یادم نیست، گفتم: «خوب، از خدا بپرس». این را خیلی بدیهی و‌طبیعی گفته بودم و وقتی دیدم از روی تمسخر خندید، حتی کمی تعجب کردم.

من واقعا در سردرگمی‌ها، با این نیت که «اگر الان بدانم کار درست چیست، انجامش می‌دهم» از خدا، خیلی عادی و راحت سوال می‌پرسم و او، دیر یا زود جواب می دهد. دلیل این دیر یا زود بودن ماجرا را هم معمولاً (و‌ مسلما نه همیشه) با اتفاقاتی که می‌افتد می‌فهمم؛ حالا واقعا یعنی این کار خیلی عجیب است؟!

هم‌خواهی و ساماندهی مطالبات و اعتراضات

این روزها که اعتراضات مردم اوج گرفته است، انتقاداتی وارد شد از جمله اینکه مطالبه‌ی مردم مشخص نیست. اعتراضات رهبری ندارد. اعتراضات مدنی نیست. (برای مثال تحلیل عباس عبدی اصلاح‌طلب را ببینید) برخی نیز می‌گفتند روش مطالبه‌گری اعتراضات خیابانی نیست. آقای رسایی گفتند باید در انتخابات با رأی دادن به اشخاص دیگر مطالبه‌تان را نشان می‌دادید! در واقع به زعم ایشان تنها جایی که می‌شود مطالبه‌گری کرد، پای صندوق انتخابات است!

نفت و ریشه‌ی مشکلات

من از نسبت دادن مشکلاتمان به نفت بیزارم. از این آدم‌ها، تحلیل‌گران، مدیران و مسئولین و هر کسی که مشکلات ما را گردنِ نفت می‌اندازد بیزارم... چیزی که از آن حس می‌کنم این است که یک عده مسئول و مدیر بی‌خاصیت هستند که گندها و ناتوانی‌های خود را سر نعمات الهی خالی می‌کنند. تقصیر خداست به شما نعمت داده است؟ نه تنها از این نعمت به درستی استفاده نمی‌کنید و با استفاده‌ی ناصحیح کفران نعمت می‌کنید بلکه به زبان هم کفر نعمت می‌کنید.

چرخ‌دنده

چیزی که این انیمیشن در دو دقیقه و نیم نمایش داد را تا به حال در هیچ فیلم و انیمیشن و هیچ اثر ایرانی ندیدم. اینهمه مفهوم را چطور در این دو دقیقه گفت؟ البته البته البته، او توانست از بسیاری از کلیشه‌های موجود به زیبایی استفاده کند. یعنی آن چه که این انیمیشن دو دقیقه‌ای را معنادار کرده است شاید ساعت‌ها و بلکه سال‌ها (!) فیلم و سریال باشد. این انیمیشن کوتاه بدون آن عقبه مفهوم زیادی نداشت.